Trends om in de gaten te houden in de installatiebranche

Heeft u er wel eens bij stilgestaan wat uw ochtendroutine zo soepel maakt? Bijvoorbeeld een warme douche op een koude dag of het omzetten van een schakelaar die uw kamer vult met sfeervol en comfortabel licht? Dit alles is te danken aan de installatieprofessionals die achter de schermen werken. Zij zorgen ervoor dat uw water warm is, uw Wi-Fi snel en uw airconditioning u door de zomerse pieken heen helpt.

De dagelijkse gemakken van ons thuisleven worden mogelijk gemaakt door de installatiebranche, maar naarmate technologie zich ontwikkelt en onze behoeften veranderen, verschuiven de marktdynamieken. Er ontstaan steeds nieuwe trends die de manier waarop wij denken over huiscomfort en de diensten die we in de toekomst verwachten, herdefiniëren. Dus, wat kunnen we verwachten? Laten we eens kijken waar de sector naartoe gaat.

Duurzaamheid

De bouw- en installatiebranche krijgt veel kritiek op dit gebied, en terecht – het zijn grote vervuilers. Gebouwbeheer – het belangrijkste domein van de installatie – is verantwoordelijk voor ongeveer 30 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot, wat het een belangrijke speler maakt in de opwarming van de aarde. Het goede nieuws? Een van de belangrijkste trends die we zien, is de verschuiving naar duurzame praktijken in de sector, waarbij milieuvriendelijke projecten toenemen in heel Europa (41% in Polen, 44% in België, 48% in het Verenigd Koninkrijk en Spanje en 50% in Nederland).

Vooruitzichten voor duurzaamheid – de redenen en oorzaken

De Russisch-Oekraïense oorlog heeft geleid tot een energiecrisis, waardoor de vraag naar duurzame oplossingen is toegenomen. Toen de gasprijzen stegen, versnelde de adoptie van duurzame alternatieven, en zagen we een aanzienlijke toename. Vandaag de dag stabiliseert de markt of zijn er zelfs negatieve ontwikkelingen.

Nu zowel gas- als elektriciteitsprijzen stabiliseren en overheidsstimulansen worden ingetrokken, is het duidelijk dat het gevoel van urgentie sterk is afgenomen. Neem bijvoorbeeld warmtepompen en zonnepanelen; gedurende lange tijd hadden zij een aanzienlijk marktaandeel (59% en 21% respectievelijk), maar de cijfers beginnen nu te dalen.

Een van de redenen waarom duurzame projecten vertragen, is dat nieuwbouwprojecten nog steeds achterblijven. Duurzame renovaties vereisen vaak aanzienlijke structurele aanpassingen, en deze modificaties zijn duur en verstorend, zowel qua arbeid als materiaal. Dit betekent dat het kosteneffectief en efficiënt is om duurzaamheidskenmerken vanaf het begin in nieuwe bouwprojecten te integreren. Maar als er minder nieuwe projecten zijn, is er minder ruimte voor duurzaamheid.

Ondanks de snelle ontwikkeling van groene technologieën zijn er nog steeds uitdagingen. Het energienet is vaak overbelast, wat leidt tot verhoogd energieverbruik tijdens piekuren, en de afhankelijkheid van batterijopslag voor hernieuwbare energie kan duur zijn. Deze factoren dragen bij aan de voortdurende ontwikkeling en verfijning van groene technologie, waardoor het een trend blijft die in beweging is.

Hoewel de initiële groei wellicht afvlakt, verwachten we tegen het einde van 2025 en 2026 een hernieuwde groei in duurzaamheid (product- en verpakkingskenmerken zullen steeds belangrijker worden).

Arbeidstekort

Een terugkerend thema, en een belangrijke trend die we op korte termijn niet zullen oplossen, is het aanzienlijke arbeidstekort dat de markt onder druk zet. Kijken we naar demografische gegevens, dan staat Europa er niet gunstig voor: een overwegend vergrijzende bevolking betekent dat de gemiddelde leeftijd van werknemers in de sector hoog is, met een aanzienlijke uitstroom in de komende 5-10 jaar.

Neem HVAC-installateurs – in Frankrijk is er een tekort van 46%, in Polen 56%, in België 67% en in Nederland 65%, wat de markt ernstig hindert. Elektrische installateurs vertonen vergelijkbare cijfers (44% in Frankrijk, 62% in Polen, 55% in België en 61% in Nederland). Naast het gebrek aan beschikbare arbeidskrachten, hebben we te maken met een arbeidsproductiviteit die niet is gestegen, vooral in vergelijking met de wereldwijde cijfers. Geavanceerde systemen vergen meer tijd om te installeren; waar een gasboiler in slechts één dag kon worden geïnstalleerd, kan het installeren van een warmtepomp nu wel drie dagen duren. Dit betekent dat de productiviteit een daling heeft doorgemaakt.

Daarnaast wordt het werk zelf steeds complexer, wat vraagt om meer specialistische vaardigheden. De installaties van vandaag vereisen een geheel nieuw niveau van expertise, van het begrijpen van complexe systemen tot het werken met digitale interfaces. In combinatie met het dalende aantal werknemers in de sector, schakelen installateurs vaak ongeschoold personeel in om hen vervolgens intern op te leiden (38%), terwijl een minderheid hogere prijzen vraagt (11%), wat neerkomt op een minder gekwalificeerde beroepsbevolking.

Dit alles betekent dat projecten worden vertraagd, de kosten stijgen en het steeds moeilijker wordt om aan de verwachtingen van klanten te voldoen.

Digitalisering

Digitalisering heeft zijn intrede gedaan in de installatiebranche, maar de vooruitgang is geleidelijk, waarbij sommige aspecten sneller vorderen dan andere. Een belangrijke ontwikkeling is het gebruik van Building Information Modeling (BIM), wat veelbelovend is voor het verhogen van de productiviteit, het verminderen van fouten op locatie en het mogelijk maken van efficiëntere prefabricage. Het adoptietempo onder installateurs is echter relatief traag, mede door de focus op renovatie en de traditionele aard van de sector.

Het gebruik van BIM neemt slechts langzaam toe onder installateurs. Hun adoptiepercentage is aanzienlijk lager dan dat van aannemers en architecten. Dit komt enerzijds door hun hogere renovatieactiviteiten en anderzijds door de traditionele aard van de sector en de geringere noodzaak om met BIM te werken.

Andere digitale tools vinden sneller hun weg in de sector. Communicatietools zoals WhatsApp en sociale media zijn onmisbaar geworden voor installateurs, vooral bij de coördinatie met groothandels. Ze stroomlijnen de communicatie, waardoor het beheer van bestellingen, het volgen van leveringen en het waarborgen van projectplanning eenvoudiger wordt.

Slimme en verbonden producten zijn een ander gebied waar digitalisering in opkomst is. Het op afstand monitoren en beheren van deze producten stelt installateurs en dienstverleners in staat om preventieve maatregelen te nemen en mogelijke problemen aan te pakken voordat ze serieuze problemen worden. Dit bespaart niet alleen tijd, maar verbetert ook de algehele efficiëntie en betrouwbaarheid van installaties.

Prefab

We hebben de trends in prefabricage uitvoerig besproken, maar specifiek met betrekking tot de installatiebranche is er nog veel te onderzoeken. Door het arbeidstekort en complexere installatieprojecten (zowel elektrisch als mechanisch), zijn de productiviteitsniveaus gedaald. Ze verslechteren nu nog verder, en prefab lijkt een mogelijke oplossing te bieden. Het is misschien geen wondermiddel, maar het is een veelbelovende trend die de installatie sneller, goedkoper en efficiënter kan maken.

Het verhogen van de productiviteit hangt af van het gebruik van meer kant-en-klare componenten, van geprefabriceerde leidingen op maat tot het installeren van complete badkamers of keukens. De “eenvoudige” zaken zijn al gedekt – denk aan hotelbadkamers – maar er is nog steeds veel ruimte om de productiviteit en tijdsbesparing aanzienlijk te vergroten.

Conclusie

Kortom: van de verschuiving naar duurzaamheid en het voortdurende arbeidstekort tot de gestage vooruitgang van digitalisering, de installatiebranche is duidelijk in beweging. Deze verschuivingen klinken misschien technisch, maar ze hebben directe invloed op ons dagelijks leven, van hoe snel u een nieuwe warmtepomp kunt laten installeren tot hoe betaalbaar en efficiënt huisverbeteringen kunnen zijn.

Nieuwsgierig hoe deze trends zich verder zullen ontwikkelen? Blijf op de hoogte via onze blogs en webinars, waarin we deze en andere trends met vakmensen bespreken.